K A R A R

X1 Üniversitesi Rektörü K1 hakkındaki inceleme sonucuna altmış gün içinde idari yargı yoluna başvurma hakkı olduğuna ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı 1. Hukuk Müşavirinin 19.5.2020 tarih ve E.29513 sayılı yazısı ve bu yazıya şikayetçi K3 tarafından yapılan itiraz, Tetkik Hakimi K2’ın açıklamaları dinlenildikten sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi;

Gereği Görüşülüp Düşünüldü :

Dosyanın incelenmesinden, X1 Üniversitesi Hayvancılık Araştırma ve Uygulama Merkezinin hayvanların yemlerini satarak kendilerine döner sermayeden ek gelir elde etmelerine, bu sebeple anılan Merkezde bulunan koyun, kuzu ile kırk beş mandanın ihmalden ölümüne göz yumulduğu, şikayetçi K3’a TÜBİTAK tarafından bir yıl süreyle desteklerinden yararlandırmama cezası verilmesini bahane edilerek kişisel husumet nedeniyle şikayetçi aleyhine haksız yere soruşturmalar açtığı, üç kız öğrenciyi dersten geçirme vaadiyle ikna ederek öğrencilerin şikayetçi K3’un kendilerini taciz ettiği yolunda şikayette bulunmalarını sağladığı, bu suretle haksız yere ceza soruşturmaları açtırdığı, haksız ve sebepsiz olarak Veteriner Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü görevinden aldığı, adı geçene bezdiri (mobbing) uyguladığı iddialarıyla K3 tarafından Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına yapılan şikayet üzerine Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca inceleme yaptırıldığı, bunun sonucunda hazırlanan raporda, şikayetçi iddialarıyla ilgili olarak yapılacak herhangi bir işlem bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı hususunun belirtildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı 1. Hukuk Müşavirinin 19.5.2020 tarih ve E.29513 sayılı yazısıyla şikayetçi K3’a söz konusu inceleme sonucu hakkında altmış gün içinde idari yargı yoluna başvurma hakkı bulunduğu yolunda bilgi verildiği, itiraza konu yazının, şikayetçiye bilgi veren yazı niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenle, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı 1. Hukuk Müşavirinin 19.5.2020 tarih ve E.29513 sayılı bilgilendirme yazısına şikayetçi K3 tarafından yapılan itirazın incelenmeksizin reddine, dosyanın karar ekli olarak itiraz edene iadesine, kararın bir örneğinin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine 11.11.2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

X – K A R Ş I O Y

Ceza hukukunda usul hükümlerini düzenleyen 5271 sayılı Kanun ceza yargılamasını soruşturma ve kovuşturma şeklinde iki kısma ayırmıştır. Kanunun 2 nci maddesinin (e) bendinde, soruşturma, Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evre olarak tanımlanmıştır.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53’üncü maddesinin ceza soruşturması usulünün düzenlendiği (c) bendinde de, yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve bu kurum ve kuruluşların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının görevlerini yaptıkları sırada ya da görevleri dolayısıyla işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında aynı bent altında düzenlenen usullerin uygulanacağı hükme bağlanmış, yine aynı (c) bendinin (8) numaralı alt bendinde de bu Kanunda yer almamış hususlarda 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

2547 sayılı Kanunun 53/c maddesinde aynı madde kapsamındaki personelle ilgili bir suç ileri sürülmesi halinde ilgililer hakkında ilk soruşturma açılması öngörülmüşken söz konusu (c) bendinin birinci fıkrasında 2.12.2016 tarihli ve 6764 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle değişiklik yapılarak doğrudan soruşturma yolu saklı tutulmakla birlikte soruşturma açmadan önce yetkili mercilere ayrıca bir inceleme yapma yetkisi de verilmiştir. Yapılacak inceleme sonucunda yetkili merci soruşturma açılmasına veya açılmamasına karar verecek; soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde yine (c) bendinin alt bentlerinde belirtilen usuller uygulanacaktır.

6764 sayılı Kanunla getirilen yeni yol, idarenin bir inceleme yaparak veya yapmaksızın idari yetki çerçevesinde uyguladığı işleme koymama kararından farklı olup; ceza soruşturması başlatılmasına ya da başlatılmamasına ilişkin ceza hukuku kapsamında bir yöntemdir. Dolayısıyla bu yola ilişkin olarak tesis edilen işlemler bir idari işlem olmakla birlikte, idare hukuku alanında değil ceza hukuku alanında sonuç doğururlar. Bu işlemlerin idare tarafından yapılması, yetki, şekil, sebep, konu ve amaç ögelerini barındırması bunların da idari yargı denetimine tabi olduğu sonucunu doğurmaz. Kaldı ki, bu tür özelliklere sahip çok çeşitli idari işlem idari yargının denetimi dışındadır.

Yukarıda söz konusu edilen yasal değişikliklerden önce idarenin kendi inisiyatifiyle aldığı işleme koymama kararlarının idari yargıda denetlenmesi gereken idari işlemler olduğu hususunda idari yargıda oluşan mahkeme içtihatları bu yasal değişikliklerden sonra hukuki temelini kaybetmiştir. Çünkü bu değişikliklerden sonra alınan bu kararlar artık ceza soruşturması alanında sonuç doğuran ve kanunla belirlenen bir usule ait olan işlemler olarak ortaya çıkmaktadır.

4 Şubat 1329 tarihli Kanunu Muvakkatı yürürlükten kaldıran 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinde ise, kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatin uygulanacağı belirtilen hallerde bu kanun hükümlerinin uygulanacağı açıklanmıştır.

4483 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1.1.2000 tarihinden sonra 17.7.2004 tarihinde yapılan değişiklikle, 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasındaki şartları taşımayan ihbar ve şikayetlerin Cumhuriyet başsavcıları ve izin vermeye yetkili merciler tarafından işleme konulmayacağı ve durumun ihbar ve şikayette bulunanlara bildirileceği şeklinde düzenleme yapılarak işleme koymama yönünde üçüncü bir karar ihdas edilmiş ancak işleme koymama kararlarına ilişkin Yasada herhangi bir itiraz sistemi öngörülmemiş olup, Dairemiz içtihatları ile işleme koymama kararlarına karşı ihbarcı, şikayetçi veya Cumhuriyet başsavcılarınca itiraz edilebileceği yolu açılmıştır.

Danıştay 1. Daire, E. 2020/1164 K. 2020/1499 T. 11.11.2020

Bir yanıt yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Zorunlu alanlar * ile işaretlenmiştir.

Yorum Yap