Doçentlik

Doçentlik Başvurusunun Reddi Kararına Karşı Hukuki Yollar

Doçentlik Başvurusunun Reddi Kararına Karşı Hukuki Yollar

Doçentlik başvurusunun reddi sebepleri ile doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz ve dava yolları bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır. Bu itibarla öncelikle doçentlik başvurusu sonlandıktan sonra yapılan işlemler, bu işlemlerin mahiyeti ve özellikle sırası hakkında bilgi verilecektir. Açıklamalara geçmeden önce bütün açıklamalar doçentlik ünvanı ile ilgili olup doçentlik kadrosuna atanma talebinin reddi farklı yazılarda bilginize sunulmaktadır.

Bu makalemizde ;

  • Doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz nereye yapılır ?
  • Doçentlik başvurusunun reddi durumunda itiraz hakkında kim karar verir ?
  • Doçentlik başvurusunun reddi durumunda yapılan itirazdan ne kararı çıkabilir ?
  • Doçentlik başvurusunun reddi durumunda itiraz kabul olursa dosya hangi aşamaya geçer ?
  • Doçentlik başvurusunun iptali durumunda ne zaman tekrar başvurulabilir ?

gibi sorulara yanıt bulacaksınız.

Doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz ve dava

Doçentlik başvurusu neticesinde verilen doçentlik başvurusunun iptali kararları İdare Hukuku altında konumlandırdığımız Yükseköğretim Hukuku alanın çerçevesinde incelenmektedir. Yükseköğretim Hukukunun akademik kadrolar, disiplin soruşturmaları, yurt dışı diplomaları denkliği, yata-dikey geçişler gibi bir çok alanı bulunmaktadır. Bu alanlara doçentlik sürecinde karşımıza çıkan idare işlemleri de dahil edilebilir. Bu itibarla aşağıda sadece doçentlik başvurusu süreci, doçentlik başvurusunun iptal nedenleri, doçentlik başvurusunun iptali aşamalarında kurumun işleyişi ve doçentlik başvurusu iptal olduğunda itiraz ve dava yolları süreçlerinden bahsedilecektir.

Doçentlik başvurusunun reddine karar verilmeden önce başvuru Doçentlik Bilgi Sistemi (DBS)  üzerinden takip edildiğinden DBS’de yazan içeriklerin ne anlama geldiği konusunda şu yazımızı inceleyebilirsiz: Doçentlik Başvuru Durumu Yazıları Ne Anlama Geliyor ? (2023 Ekim Dönemi)

Doçentlik başvurusunun reddi süreci ve başvurunun sonlandırılması

Doçentlik başvurusunun reddi süreci ve başvurunun sonlandırılması

Doçentlik başvurusu Üniversitelerarası Kurul(ÜAK) Başkanlığınca açılan Doçentlik Bilgi Sistemine(DBS) yılda iki kere Ekim ve Mart aylarında yapılmaktadır. Doçent adayları ÜAK tarafından düzenlenen ve her başvuru döneminde ilan edilen doçentlik şartları, doçentlik yönetmeliği, bilimsel araştırma ve yayın etiği yönergesi, ilgili dönemin sıkça sorulan soruları, yükseköğretim kanunu ve DBS gereklerine uygun olarak başvuru yapmaktadır.

Doçentlik başvuruları Mart ve Ekim ayının son mesai gününde ve saatinde sona erdikten sonra adayların dosyalarını inceleyecek jüri üyeleri belirlenmektedir. Jüri üyeleri mevzuata göre doçent adaylarının dosyalarını nicelik, nitelik ve bilim alanına uygunluk bakımından incelemekle yükümlüdür. İnceleme sonucunda jüri raporu hazırlayarak sisteme yüklemektedirler. Söz konusu raporlar ayrıntılı ve gerekçeli olmak zorundadır.

Rapor hazırlama süreci de bittikten sonra ÜAK sonuçları DBS üzerinden açıklamaktadır. Açıklanan sonuçların bazıları e-mail olarak bazıları posta yoluyla bazıları ise sistemden tebliğ edilmektedir. Bu süreçte ÜAK kurum içerisinde işlemleri bu sırayla yürüttüğü için jüri üyelerinin de dosyayı sırasıyla şu şekilde incelemesi gerekmektedir;

Etik İnceleme

Etik inceleme, doçentlik başvurusunda kullanılan bir yayınla ilgili olarak bir jüri üyesi iddiası ya da şikayet veya ihbar söz konusu olduğunda etik komisyon tarafından ilk inceleme yapılarak etik ihlal iddialarının somut ve inandırıcı mahiyette olup olmadığını araştırılır. Bu hususta özellikle jüri üyesi bilimsel raporunu ve değerlendirmesini ayrıntılı ve gerekçeli olarak yazmak zorundadır. Bu gerekçelilik, başta iddia edilen yönergedeki ihlal maddesini açıkça göstermek ve söz konusu maddede yer alan tanım ile isnat olunan eylemin ilişkilendirilmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu hususlara riayet edilmeden hazırlanan raporlar doçentlik mevzuatına uygun olamadığı gibi ÜAK’ın tesis edeceği işleme de hukuki bir dayanak olarak alınamaz. Etik incelemeden geçen adayın asgari başvuru şartlarını sağlayıp sağlamadığına bakılır.

Asgari Koşulların Sağlanıp Sağlanmaması Bakımından İnceleme

Asgari başvuru şartları her başvuru döneminde ÜAK tarafından ilan edilmektedir. İlan edilen şartlara göre ilgili kısımlarda yer alan zorunlu çalışmaları yapmış olmak ve toplamda da en az 90 puanı doktora sonrasındaki yayınlardan olmak üzere 100 puan almak gerekmektedir. Başvuruda beyan edilen çalışmaların bilim alanına uygun olup olmadığı, doğru yerde puanlanıp puanlanmadığı, hatalı şekilde yanlış yerde puanlanmışsa doğru yerde puanlandığında 100 puanı ve ilgili kısımda istenen puanı sağlayıp sağlamadığı ve netice olarak aslında alınan puanlar toplandığında nicelik olarak 100 puanın saplanıp sağlanmadığı araştırılır. Asgari şartları taşıdığı görülen aday hakkında eser inceleme aşamasına geçmektedir.

 Eser İnceleme

Başvuruda beyan edilen çalışmaların ilgili bilim alanına uygunluğu, bilim alanına olan katkısı, orijinalliği, doçentlik unvanı verilecek düzeyde ve kalitede yayınların olup olmadığı ve netice olarak niteliksel olarak yeterli düzeyde olup olmadığı araştırılır. Eser inceleme sürecinde yayınların indeksleri, dergilerin etki faktörleri, bilim alanına katkı bakımından alınan atıf puanları, çalışmalardaki yazar sıralamasında kaçıncı sırada olduğu, tek yazarlı çalışmaları, grup çalışmasına yatkınlık bakımından çok yazarlı ve çok merkezli çalışmaların içeriklerine dikkat edilir. Bu araştırmada önemli olan ÜAK’ın çizdiği sınırları gözeterek ve zorunlu olmayan şartlara dikkat ederek rapor hazırlanmasıdır.

Doçentlik Başvurusunun Reddine Dair Alınan Kararlar

Doçentlik Başvurusunda bulunan aday ÜAK’ın belirlediği süreler sonunda gelen jüri raporlarına istinaden sonuçları Doçentlik Bilgi Sistemi (DBS) üzerinden öğrenmektedir. İnceleme sürecindeki sıraya bağlı olarak alınan kararlarda değişiklik göstermektedir. Yapılan doçentlik başvurusu ile ilgili olarak ÜAK kurul ve komisyonları bir çok karar alabilir. Alınan kararlar 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu başta olmak üzere Doçentlik Yönetmeliği ile Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergelerine uygun olmak zorundadır. Bu anlamda en önemli husus Doçentlik Komisyonunun yetkileri ve görevleri yönünden olmaktadır. Bununla birlikte doçentlik başvurusu sonrası alınan başlıca kararlar şunlardır:

  • Etik İncelemeye Sevk Kararı
  • Asgari Koşulların Sağlanmamasına Dair Karar
  • Eser İnceleme Aşamasında Başarısızlık Kararı

Bu yazımızda jüri üyelerinin incelemesi de bu sırayla olduğundan ÜAK tarafından alıması muhtemel kararlardan sırasıyla bahsedilecektir. Bu 3 standart karar haricinde de karar alınabilmektedir. Başka bir ifade ile ÜAK’ın doçentlik başvurusu hakkında karar alma yetkisi bu 3 kararlar sınırlı değildir.

Etik İnceleme Kararı

Doçentlik başvurusunda etik ihlali iddiası durumunda başvuru askıya alınır ve etik inceleme dosyası açılır. Açılan dosya toplanan ilk etik komisyon toplantısında görüşülür. Sağlık ve Spor Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Komisyonu, Fen ve Mühendislik Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Komisyonu ve Sosyal Bilimler İle Güzel Sanatlar Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Komisyonu olmak üzere 3 komisyon bulunmaktadır. Aksi kararlaştırılmadıkça ortalama 6-8 haftada bir toplanır. Bununla birlikte toplantı tarihleriyle ilgili bir düzenleme bulunmamaktadır.

Etik inceleme süreci genel olarak adaydan savunmasının alınması, gerekli görülmesi halinde dosyanın uzman görüşü alınmak üzere profesörlere gönderilmesi, gerekli görülmesi halinde diğer bilgi ve belgelerin toplanması ve kararın verilmesi şeklinde ilerlemektedir. Son toplantıda alınan karar etik ihlalin bulunduğuna ilişkin olursa başvuru iptal edilerek adayın kurumuna disiplin süreci başlatılması için bildirilir. Aday en erken izleyen 3. dönem başvurabilir. Bu durumda adayın itiraz ve dava hakkı bulunmaktadır

Asgari Koşulun Sağlanmaması Nedeniyle Doçentlik Başvurusunun Reddi Kararı

Asgari koşulların sağlanmadığına ilişkin karar Doçentlik Komisyonu tarafından verilir ve başvuru iptal edilerek adaya bildirilir. Adayın başvuru dosyasında yer alan çalışmaların birinin yada birkaçının kabul edilmemesi durumunda başvuru şartlarında yer alan ilgili kısımda yada toplamda 100 puanı sağlamadığı tespit edildiği anlamına gelir. Mevzuata göre aynı yayınlarını sorun olmadan yeni başvuruda kullanabileceği ortada olsa da yeni uygulamaya göre aday izleyen dönem asgari şartlar konusunda gündeme gelen yayınlarını puanlamadan yeni başvuru yapabilir.

Doçentlik komisyonu jüri üyesinin iddialarına göre asgari şartların sağlanmadığını tespit edeceği gibi kendisi de inceleyerek farklı konuda karar verebilir. Hiç ileri sürmeyen bir konuda asgari şartların sağlanmadığını ileri sürerek başvuruyu iptal etme durumu uygulamada karşımıza çıksa da mevzuata uygun olmadığı tarafımızca değerlendirilmektedir. Başvurusu iptal edilen adayın itiraz ve dava açma hakkı bulunmakta ise de itirazın kabul oranının oldukça düşük olduğu görülmektedir.

Eser İncelemede Başarısızlık Sebebiyle Doçentlik Başvurusunun Reddi Kararı

Jüri üyeleri tarafından incelenen çalışmaların yetersizliği değerlendirildiğinde aday başarısız ilan edilir ve başvuru iptal edilir. Aday ancak izleyen 3. dönem başvuru yapabilir. Genel olarak doktora bitim tarihinin yakın olması, çalışmaların 3-5 sene gibi bir aralıkta yığılmış olması ve homojen dağılmaması, lisansüstü danışmanlığının bulunmaması, projede görev almamış olması vb. durumlar yada çalışmaların içeriklerine ilişkin değerlendirmelerin söz konusu olduğu görülmektedir.

Çalışmaların içerikleri ile ilgili bilimsel, detaylı ve gerekçeli olarak hazırlanan raporlar mevzuata uygun kabul edilse sübjektif değerlendirme varsa başvuru ve kanun yolları kullanılabilir. İçerik haricinde diğer değerlendirmeler doğrudan doçentlik mevzuatına ve şartlarına aykırıdır. Bu bakımdan eser incelemede başarısızlık kararına karşı itiraz ve dava yolu açıktır. İtirazların kabul oranının çok düşük olduğu ve doçentlik komisyonunun jüri üyesi yerine geçerek karar veremeyeceği gerekçesiyle itirazlar genel olarak reddedilmektedir. Doçentlik Komisyonunun bu gerekçesi mevzuata uygundur. Eser inceleme aşamasında başarısızlık durumunda dava ile sonuca ulaşılmaktadır.

Şaibeli Dergilerden Dolayı Doçentlik Başvurusunun Reddi Kararı

ÜAK’ın şaibeli dergi konularındaki kararlarını belirli bir sınıflandırmaya tabi tutmadığı görülmektedir. Jüri raporları doğrultusunda süreç işleten ÜAK tarafından şaibeli dergi isnatları olduğunda eser inceleme aşamasında değerlendirme yapılmadığı daha ziyade etik inceleme ve asgari koşullar bakımından değerlendirme yapıldığı görülmektedir.

Şaibeli dergilerle ilgili yapılan incelemeler ilk olarak etik komisyonlar tarafından yapılmıştır. Bu hususta bir düzenleme ya da içtihat olmadığı için yanlış veya yanıltıcı beyan olarak etik inceleme yaptıkları dosyalarda bulunmakta ise de etik komisyonlar tarafından sınırlı sayıda incelenen dosyalarda ağırlıklı olarak bu konunun bilimsel araştırma yayın etiği yönergesinde düzenlenmemesi gerekçesiyle etik incelemeye konu olamayacağı adaylara bildirilmiştir.

Uygulamaya göre şaibeli dergilerle ilgili hususlarda inceleme mercii doçentlik komisyonu olup aşama olarak asgari şartların sağlanıp sağlanmadığının kontrol edildiği aşama olduğu söylenebilir. Şaibeli dergide yayınlanan çalışmadan alınan puan çıkarıldığında aday başvurduğu temel alana ait doçentlik şartının ilgili kısmında yer alan zorunlu puanı sağlayamıyorsa yada bütün olarak 100 puanın altına düşüyorsa başvuru iptal edilmektedir.

Doçentlik Başvurusu Reddi Kararına Karşı İtiraz ve Dava Yolları

Doçentlik başvurusunun reddi yukarıda belirtilen gerekçelerle 3 şekilde gerçekleştikten sonra doçent adayının itiraz ve dava hakkı bulunuyor. Etik ihlal kararından sonra yapılan itirazları etik komisyonları, asgari koşuldan iptal ile eser incelemeden başarısızlık dolayısıyla iptal kararlarından sonra yapılan itirazları doçentlik komisyonu incelemektedir.

Önceki anlatımlar tekrar hatırlanacak olursa yapılan itirazların bu 3 süreci yürüten komisyonlara yapıldığı anlaşılacaktır. Başka bir ifade ile zaten kararı vermiş olan komisyonlara bu itirazlar yapılmaktadır. Hal böyle olunca komisyonlar birkaç ay önce verdikleri kararı ancak yeni ve somut bir bilgi-belge olmadan değiştirmemektedirler. Dolayısıyla itirazların kabul oranı da düşük olmaktadır.

Bu 3 aşama neticesinde verilen başvuru iptal kararları doğrudan yada itiraz sonucunda için idari yargıda dava açılabilir. Bu dava ve itiraz hakkı kanuni bir hak olup kurum tarafından verilen bir hak değildir. Kaldı ki kurum da bu haklara sahip olduğunuzu size tebliğ edilen sonuç kararında bildirmek zorundadır. Bununla birlikte itirazlardan sonuç elde etme oranı düşük olduğundan ve üst makama başvuru zorunluluğu olmadığından itiraz ve dava aynı anda yapılabilir. İtirazın reddedilmesi ve bildirilmesi bazen birkaç ayı bulabildiğinden itiraz ve davanın aynı anda yapılmasında yarar vardır.

Doçentlik başvurusunun iptali için açılan davalar “iptal davaları” olarak adlandırılmaktadır. Davalar Ankara İdare mahkemelerinde ÜAK’a karşı iptal kararının verildiği tarihten itibaren 60 gün içinde açılmalıdır. Bu şekilde açılan davalarda kural olarak mahkeme bilirkişi raporları alıp ona göre karar vermektedir. Yine kural olarak mahkeme bilirkişi raporları ile bağlı değildir.

Doçentlik başvurusunun iptali davasında yapılan işlemlerin hangi unsurlarının sakat olduğu, verilen kararın doçent adaylarının eylemlerinin sonucu olmadığı, bazı durumlarda jüri raporlarının gerekçesiz veya subjektif olduğu ve dolayısıyla başvurunun iptalinin hukuka aykırı olduğu ortaya konulur. Kurum kararına karşı hazırlanan dava ile doçent adaylarının ilgili yayınları birlikte değerlendirilerek ya doğrudan karar verilir ya da bilirkişi raporu alınarak karar verilir.

Doçentlik başvurusunun iptal nedenleri tek tek incelendiğinde ortaya çıkan hususların Yükseköğretim Hukuku alanında yer alan başlıklar olduğu görülmektedir. Yükseköğretim Hukuku çerçevesinde doçent adaylar tarafından yapılan başvuru neticesinde verilen bütün karar çeşitlerine karşı açılan davalarımız bulunmaktadır. Davaların içeriklerine ve konularına diğer yazılarımdan ulaşabilirsiniz.

Doçentlik Başvurusunun Reddi Durumunda Akademik Hukuk & Danışmanlık Desteği 

Doçentlik süreci uzun ve stresli bir süreçtir. Bu süreçte doçentlik başvurusu öncesi yayın döneminde, doçentlik başvurusu hazırlıkta sisteme evrak hazırlayıp yükleme döneminde, doçentlik başvuru ekranı açıldığında başvuruyu tamamlama döneminde ve başvuru sonrası doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz ve dava hususlarında bütün sorularınızı cevaplıyor ve bu süreci sizinle yürütüyoruz. Doçentlik aşaması akademik hayatın en önemli dönemeci olduğundan müvekkillerimize doçentlik başvurusunun reddi kararına itiraz ve dava konularında hak arama yollarını maddi kaygılar gütmeden anlatıyoruz.

Akademik Hukuk & Danışmanlık olarak doçentlik başvurusunun reddi kararlarına karşı yüzlerce dava, itiraz ve savunmalarımız bulunmaktadır. Ancak bunların sadece bir kısmını paylaşma olanağı buluyoruz. Ağırlıklı olarak Yükseköğretim Hukuku alanında çalışan ofisimiz Yükseköğretim Hukuku’nun alt dalları ile özel olarak ilgilenmektedir. Akademik davalar ile ilgili çalışmalarımız bulunmakta olup çeşitli kongre ve konferanslarda tebliğ sunumları yapmaktayız. 

2 yorum

  1. Ekim 2023 DOÇENTLİK BAŞVURUSU YAPTIM. HERHANGİ BİR ETİK İHLAL VE ASGARİ ŞARTLARLA İLGİLİ ESKİKLİK GÖRÜLMEDİ. FAKAT 5 ASIL JÜRİ ÜYESİNİNDE GENELDEKİ ORTAK GÖRÜŞÜ ÖZEL HASTANEDEN BAŞVURMUŞ OLMAM VE YAYINLARIMI KISA BİR ZAMAN DİLİMİNDE YAPMIŞ OLMAMDA DOLAYI BAŞARISIZ KANAAT ŞEKLİNDEYDİ. YAYINLARLA İLGİLİ BARİZ BİR ELEŞTİRİ ALMADIM. BU KONUDA NELER YAPILABİLİR?

  2. Merhabalar hocam bu hususta itirazlar genelde ret olduğundan dava ile sonuç alınabilir. Ararsanız daha ayrıntılı bilgi verebiliriz.

Bir yanıt yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Zorunlu alanlar * ile işaretlenmiştir.

Yorum Yap