Doçentlik

Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda YÖK ile birlikte üst kurul olarak düzenlenmiş olup birçok kurul ve komisyondan oluşmaktadır. Bu yazımızda ÜAK, görevleri en sade hali ile açıklanmıştır. ÜAK’ın görevlerine ayrıntılı geçmeden bakılacak olursa en önemli görevinin doçentlik süreçlerindeki yetkilerinden kaynaklandığı görülmektedir. Bunun yanında ÜAK denklik ve YÖK’e eşdeğerlik konusunda görüş vermek hususlarında da görevlidir.

Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) Kuruluş ve İşleyiş

ÜAK, Yükseköğretim Kanunu’nun 11. maddesi ile kurulmuş olup üniversiteler arasında akademik işlerle ilgili bağlantıları kurmak,  yükseköğretim kurumlarındaki elemanı eksiklikleri ve düzenlemelerinde gerekli önlemleri almak, üniversitelerin tümünü ilgilendiren mevzuat değişikliklerini ve özellikle yönetmeliklerin içeriklerini hazırlamakla görevli olan bir kuruldur.

ÜAK, üniversite rektörleri ile her üniversite senatosunun o üniversiteden dört yıl için seçeceği birer profesörden oluşur.  Rektörler, ÜAK’a, bir yıl süre ile, üniversitelerin Cumhuriyet dönemindeki kuruluş tarihlerine göre, sıra ile başkanlık yaparlar.

ÜAK, çalışmalarını kolaylaştırmak ve üniversitelerarasında ve uluslararası yükseköğretim kurumları ile işbirliğini düzenlemek amacı ile sürekli ve geçici birimler ve komisyonlar kurabilir. Bu birim ve komisyonların teşkil ve çalışma esasları Üniversitelerarası Kurulca belirlenir.

ÜAK, en az yılda iki defa, aksi kararlaştırılmadıkça başkanın bağlı olduğu üniversitenin bulunduğu şehirde toplanır ve kurul gündemi önceden Milli Eğitim Bakanlığına, Yükseköğretim Kuruluna ve kurul üyelerine gönderilir. Milli Eğitim Bakanı ve Yükseköğretim Kurul Başkanı gerekli gördüğü hallerde Kurulun toplantılarına katılabilir. Resmi sitedeki açıklamaya şuradan ulaşabilirsiniz : (ÜAK) Kuruluş ve İşleyişi

ÜAK Komisyonlar ve Konseyler

   Sosyal Bilimler Eğitim Konseyi

İktisadi ve İdari Bilimler, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Hukuk, İlahiyat gibi Sosyal Bilimler ile ilgili Fakültelerin dekanlarının oluşturduğu bir konsey olup başkanı Üniversitelerarası Kurul tarafından 4 yıllığına seçilmektedir. Konseyin görevi, ilgili fakültelerde kurulacak Anabilim, Bilim dalları ve çeşitli konularla ilgili ÜAK’a görüş bildirmektedir.

   Tıp – Sağlık Bilimleri Eğitim Konseyi

Tıp, Eczacılık, Diş Hekimliği, Veteriner, Hemşirelik gibi Tıp ve Sağlık Bilimleri ile ilgili Fakültelerin dekanlarının oluşturduğu bir konsey olup başkanı Üniversitelerarası Kurul tarafından 4 yıllığına seçilmektedir. Konseyin görevi, ilgili fakültelerde kurulacak Anabilim, Bilim dalları ve çeşitli konularla ilgili Üniversitelerarası Kurul’a görüş bildirmektedir.

   Ziraat – Orman Ve Su Ürünleri Eğitim Konseyi

Ziraat ve Orman Fakültelerinin dekanlarının oluşturduğu bir konsey olup başkanı Üniversitelerarası Kurul tarafından 4 yıllığına seçilmektedir. Konseyin görevi, ilgili fakültelerde kurulacak Anabilim, Bilim dalları ve çeşitli konularla ilgili ÜAK’a görüş bildirmektedir.

   Fen-Teknik Bilimleri Eğitim Konseyi

Fen-Teknik Bilimleri Fakültelerinin (Mühendislik, Mimarlık, Mühendislik- Mimarlık, Fen vb.) Fakültelerinin dekanlarının oluşturduğu konseyin başkanı Üniversitelerarası Kurul’ca dört yıllığına seçilmektedir. Konsey ilgili fakültelerde kurulacak Anabilim, Bilim dalları ve çeşitli konularla ilgili ÜAK’a görüş bildirmektedir.

   Sanat Dalları Eğitim Konseyi

Güzel Sanatlar Fakülteleri Dekanları ile Konservatuar Müdürlerinin oluşturduğu bir konsey olup başkanı ÜAK tarafından 4 yıllığına seçilmektedir. Konseyin görevi, ilgili fakültelerde kurulacak Anabilim, Bilim dalları ve çeşitli konularla ilgili Üniversitelerarası Kurul’a görüş bildirmektedir.

   Mevzuat Komisyonu

ÜAK Mevzuat Komisyonu, 3 üyeden oluşan bir komisyon olup komisyon üyeleri 4 yıllığına seçilmektedir ve hukuki konularda Üniversitelerarası Kurul’a görüş bildirmektedir.

   Eğitim Komisyonu

Eğitim Komisyonu, 5 üyeden oluşan bir komisyon olup komisyon üyeleri 4 yıllığına seçilmektedir ve eğitim ile ilgili konularda Üniversitelerarası Kurul’a görüş bildirmektedir.

   Yurtdışında Alınan Akademik Unvanların Denkliğini İnceleme Komisyonu

Yurtdışında Alınan Akademik Unvanların Denkliğini İnceleme Komisyonu, 5 üyeden oluşan bir komisyon olup komisyon üyeleri 4 yıllığına seçilmektedir. Komisyonca Yurtdışında Alınan Profesörlük, Doçentlik ve Doktora Unvanlarının Değerlendirilmekte, komisyonun hazırladığı raporlar Üniversitelerarası Kurulda karara bağlanmaktadır. Denklik komisyonunun görevlerine aşağıda ayrıca değinilmektedir.

   Doçentlik Komisyonu

Doçentlik Komisyonu, 21 üyeden oluşan bir komisyon olup ÜAK’ın en önemli komisyonudur. Komisyon, adayların doçentlik sürecine ilişkin her türlü itirazları inceler ve karara bağlar. Komisyonun görevlerinin ayrıntısına aşağıda değinilmektedir.

   Mesleki Unvanları Belirleme Komisyonu

Mesleki Unvanları Belirleme Komisyonu, unvanlar konusunda Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca gönderilen konuları incelemek ve Üniversitelerarası Kurula görüş bildirmek üzere Konsey Başkanlarının oluşturduğu bir komisyondur.

Üniversitelerarası Kurul(ÜAK) İş Akış Şemaları

ÜAK işleriyle ilgili akış şemalarına şuradan ulaşabilirsiniz : ÜAK İŞ AKIŞ ŞEMALARI

   Doçentlik Süreçleri İş Akış Şeması

Doçentlik süreci ile ilgili iş akış şeması şu şekildedir;

Üniversitelerarası Kurul(ÜAK) Başkanlığının Görevleri

 

 Denklik Süreçleri İş Akış Şeması

Denklik süreci ile ilgili iş akış şeması şu şekildedir;

Üniversitelerarası Kurul(ÜAK) Başkanlığının Görevleri

Üniversitelerarası Kurul(ÜAK) Başkanlığının Görevleri

 

 Etik İnceleme Süreçleri İş Akış Şeması

Etik inceleme süreci ile ilgili iş akış şeması şu şekildedir;

Üniversitelerarası Kurul(ÜAK) Başkanlığının Görevleri

Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) Başkanlığının Görevleri

  • Yükseköğretim planlaması çerçevesinde, üniversitelerin eğitim – öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerini koordine etmek, uygulamaları değerlendirmek, Yükseköğretim Kuruluna ve üniversitelere önerilerde bulunmak,
  • Teşkilat ve kadro yönünden ve Yükseköğretim Kurulu kararları doğrultusunda üniversitelerin öğretim üyesi ihtiyacını karşılayacak önlemleri teklif etmek,
  • Üniversitelerin tümünü ilgilendiren eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetleri ile ilgili yönetmelikleri hazırlamak veya görüş bildirmek,
  • Aynı veya benzer nitelikteki fakültelerin ya da üniversitelere veya fakültelere bağlı diğer yükseköğretim kurumlarının eğitim – öğretimine ilişkin ilkeler ve süreler arasında uyum sağlamak,
  • Doktora ile ilgili esasları tespit etmek ve yurt dışında yapılan doktoraları, doçentlik ve profesörlük ünvanlarını değerlendirmek,
  • (Değişik: 22/2/2018-7100/3 md.) Doçentlik başvurularında ilgili bilim veya sanat alanında jüriler oluşturarak adayların yayın ve çalışmalarını Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen esas ve usuller kapsamında değerlendirip, yeterli yayın ve çalışmaya sahip olan adaylara doçentlik unvanı vermek,
  • Son olarak Üniversitelerarası Kurul 2547 sayılı kanun ile kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.

ÜAK Yönetim Kurulu Görevleri

  • Yönetim Kurulu bünyesinde Yönetim Kurulu kurulur. Yönetim Kurulu, Üniversitelerarası Kurul Başkanı ile fen-mühendislik, sağlık ve sosyal bilimler alanlarından üçer üye ve güzel sanatlar alanından bir üye olmak üzere toplam on bir üyeden oluşur. Üyeler, farklı yükseköğretim kurumlarında görev yapan profesör öğretim üyeleri arasından ÜAK tarafından bir yıl için seçilir. Süresi dolan üye yeniden seçilebilir. ÜAK, Yükseköğretim Kuruluna üye seçmek dışındaki görevlerini Yönetim Kuruluna devredebilir. Yönetim Kurulu ayda en az bir defa toplanır.
  • Üniversitelerarası Kurul tarafından kendisine devredilen görevleri yerine getirir.
  • Bir veya birkaç üye görevlendirmek suretiyle gerekli gördüğü hallerde görev alanıyla ilgili incelemeleri yaptırabilir.
  • Yönetim Kurulu, gerekli gördüğü takdirde ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarından ve ÜAK’a bağlı komisyon ve konseylerden görüş talep edebilir.

ÜAK Doçentlik Komisyonu Görevleri

  • Doçentlik Komisyonu sosyal, fen-mühendislik, sağlık bilimleri ve güzel sanatlar alanlarından profesör unvanına sahip (Değişik ibare:RG-10/5/2023-32186) yirmi üç üyeden oluşur.
  • Doçentlik Komisyonu üyeleri, ÜAK Başkanının komisyon üye tamsayısının en az iki katı kadar önereceği aday arasından, Üniversitelerarası Kurul tarafından iki yıllığına seçilir. Görev süresi biten üye Üniversiteler arası Kurul Yönetim Kurulu kararı ile bir defa olmak üzere yeniden iki yıl süre ile görevlendirilebilir.
  • Herhangi bir sebeple üst üste üç toplantıya katılmayan veya bir yıl içinde en az beş kez toplantıya katılmayan üyenin, üyeliği kendiliğinden sona erer ve durum kendisine bildirilir. Herhangi bir nedenle boşalan üyelik için, ÜAK Yönetim Kurulu tarafından yeni üye seçilir. Seçilen üye, yerine seçildiği üyenin kalan görev süresini tamamlar. Komisyon ilk toplantısında kendi üyeleri arasından bir başkan ve başkan vekili seçer. ÜAK Yönetim Kurulu kararı ile gerektiğinde komisyon üyelerinden oluşacak alt komisyonlar kurulabilir.
  • Doçentlik Komisyonu, ÜAK tarafından belirlenecek objektif ve denetlenebilir yönteme göre her bir aday için ilgili sınav jürisinin asıl ve yedek üyelerini belirleyerek ÜAK’a sunar. Komisyon jürilerde ortaya çıkan maddî hataları düzeltir.
  • Adayların doçentlik sürecine ilişkin her türlü itirazları Doçentlik Komisyonu tarafından incelenerek karara bağlanır.
  • Doçentlik Komisyonunda görev yapan öğretim üyelerinin yolluk ve yevmiyeleri, mensubu bulunduğu üniversite tarafından öncelikli olarak ödenir.

ÜAK doçentlik komisyonunun görevleri ile ilgili itirazlar, davalar ve diğer düzenlemelerle ilgili diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.

ÜAK Denklik Komisyonu Görevleri

  • Yurt dışında yapılan doktoraları, doçentlik ve profesörlük ünvanlarını değerlendirmek,
  • Denklik Komisyonu, yükseköğretim kurumlarında profesör olarak çalışan öğretim üyeleri arasından ÜAK tarafından biri başkan olmak üzere seçilen toplam beş üyeden oluşur.
  • Başkan ve üyelerin görev süresi dört yıldır. Görev süresi dolan üye, aynı usulle tekrar seçilebilir.
  • ÜAK Denklik Komisyonu salt çoğunluk ile toplanır, her bir başvuru dosyasını münferiden inceler ve  Yönetim Kuruluna sunulacak görüş oy çokluğu ile alınır.
  • ÜAK Başkanlığınca talep edildiğinde, daha önce denkliği kabul edilmiş başvuruları tekrar inceler, değerlendirir ve görüşünü ÜAK Yönetim Kuruluna sunar.

ÜAK ve YÖK denklik ile ilgili itirazlar, davalar ve diğer düzenlemelerle ilgili diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.

ÜAK Bilimsel Araştırma Ve Yayın Etiği Komisyonlarının Görevleri

  •  Etik Komisyonu etik ihlal ile ilgili iddiaları inceler. Bu kapsamda disiplin hukukuna uygun olarak gerektiğinde doçent adayından savunma alır. İhlal kararı verilecek ise savunma alınması zorunludur.
  • Etik ihlal iddialarını inceleme kapsamında Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı aracılığıyla gerektiğinde bilirkişi/uzman görüşü alır, ilgili kişi ve kurumlarla yazışmalar yapar, bilgi ister ve inceleme kapsamında gerekli diğer işlemleri yapar.
  • Etik ihlal iddialarını inceleme sonucunda alınan kararları Üniversitelerarası Kurul Başkanına bildirir
  • Devam etmekte olan doçentlik başvurularında doçentlik başvuru dosyasında sunmuş olduğu eserlere ilişkin etik ihlal iddialarını içeren ihbar veya şikâyet başvuruları hakkındaki ön değerlendirmeyi yapar ve bu değerlendirme sonucunda incelenmesine karar verilen başvuruları karara bağlar.
  • Doçentlik unvanını almış kişiler hakkında doçentlik dosyasında bulunan eser hakkında bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırılık bulunduğunu iddia eden şikâyet/ihbar dilekçelerini inceler ve alınan nihai kararı ÜAK Başkanlığına sunar
  • Yurtdışında Alınan Doktora, Sanatta Yeterlik, Doçentlik, Profesörlük Unvanlarının Denkliğinin verilmesi amacıyla Üniversitelerarası Kurul Başkanlığına sunulan başvuru dosyasında bulunan eser hakkında bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırılık bulunduğunu iddia eden şikâyet/ihbar dilekçelerini inceler ve alınan nihai kararı ÜAK Başkanlığına sunar.

ÜAK Hangi Kuruma Bağlı ?

ÜAK, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na göre ayrı bir kurum olarak yapılandırılmıştır. Bilinenin aksine ÜAK, YÖK’e bağlı değildir.

ÜAK Ne Sıklıkla Toplanır ?

ÜAK yılda en az iki defa toplanır.Farklı bir karar alınmadıkça seçilen ÜAK başkanının görev yaptığı üniversitenin olduğu şehirde toplanır.

Bir yanıt yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Zorunlu alanlar * ile işaretlenmiştir.

Yorum Yap